Ateşli Silahlarda Atış Artıkları

Ateşli Silahlarda Atış Artıkları

 

Bir ateşli silahla atış yapıldığında kullanılan merminin çeşitli bölümlerinden kaynaklanan bir takım artıklar oluşur. Bunlar yardımıyla olayın oluş şekli hakkında önemli bilgiler elde edilebilir.

Alev: Bir silah ateşlendiğinde namlusunun ucundan, esas olarak barutun yanmasıyla oluşan alev çıkar. Alevin ulaşabileceği mesafe yaklaşık olarak 5-10 cm arasındadır. Yakınlığına bağlı olarak cilde ulaştığında 1.veya 2.derece yanıklar meydana getirebilir, kıllı bölgelerde kılları yakar. Benzeri şekilde giysi liflerini de yakar.

Gazlar: Barutun yanması sırasında oluşan sıcak gazlardır. Bunların arasından karbon monoksitin atış mesafesi tayini açısından ayrı bir önemi vardır. Namludan çıkınca 2-3 cm gibi kısa bir mesafe sonra dağılan bu gazlar, bitişik ve bitişiği yakın atışlarda cilt altı dokularına ulaşırlar. Burada karbon monoksit miyosinle birleşerek karboksimiyoglobin oluşturur. Bunlar giriş yarası çevresinde parlak kırmızı renkli bölgeler meydana getirirler. Bazı tip silahlarda bu oluşuma 30 cm mesafeye kadar yapılan atışlarda rastlanmaktadır.

İs: Yanmakta olan baruttan oluşan karbonlu artıklar namlu içine sürünerek dışarı çıkarlar ve is olarak adlandırılırlar. Rengi mermide kullanılan barutun tipine göre değişiklik gösterir. İsin rengi kara barutta siyah, beyaz barutta yeşilimsidir. Kara barutta miktar olarak da fazla is oluşur ve daha uzağa gidebilir. 15-30 cm mesafeye kadar ulaşabilirler.

Barut Parçacıkları: Atış sırasında mermide bulunan barutun tamamı yanmaz. Barutun eski nemli olması bunun baş sebeplerindendir. Yanmamış ve kısmen yanmış barut parçacıkları namlu ucundan bir koniyi andıran şekil oluşturarak hızla çıkarlar. Ayrıca otomatik silahlarda boş kovan atma bölümünden toplu tabancalarda top ile çerçeve arasındaki boşluktan azda olsa da çıkarak ele bulaşırlar. Kısa namlulu silahlar için 40 cm, uzun namlulu silahlar için 100 cm mesafeye kadar hedef üzerine kümelenmiş bir şekilde ulaşabilirler. Ancak bu mesafeler yaklaşık değerlerdir.  Örnek olarak, tabanca ile .357 mangum mermi kullanılarak  yapılan atışta kümeleşmiş barut artıklarına 40 cm mesafeden daha uzak mesafelerde ki hedefler üzerinde de rastlanmaktadır. Tek tek barut parçaları daha uzak mesafelere ulaşabilirler.

Kirler:  Silah ateşlendiğinde namlu içinde sürtünerek ilerleyen mermi çekirdeği yivler arasına yerleşmiş olabilen yağ, is ve pası da üzerine alıp namludan çıkar ve hedefine girerken bu kirler giriş deliğinin çevresine bulaşır. Bu koyu gri siyah arasında renkteki ize silinti halkası denir. Silinti halkası ilk atışlarda daha net görülür.

Metaller: Esas olarak kapsülde ki elementlerden kaynaklanır. Atış sırasında buhar haline gelen bu elementler namlu ucundan bir buhar halinde çıkarlar. Buhar halinde ki artıklar 7.65 mm çaplı mermiler kullanıldığında 40-50 cm mesafede ki hedefler üzerinde kümeleşme gösterebilirlerken, farklı çap ve tipte mermilerle yapılan atışlarda bu görünümü daha uzak mesafede ki hedeflerde görmek mümkündür.  Ayrıca otomatik silahlarda boş kovan atma bölümünden toplu tabancalarda top arkasından ele bulaşırlar.

Â